12 czerwca 2023

Ekologia w higienie i dezynfekcji: Jak zadbać o ekologię w placówce medycznej i zakładzie pracy?

W dzisiejszych czasach coraz większą uwagę przykłada się do ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Nie inaczej jest w przypadku dziedziny higieny i dezynfekcji, która odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu infekcjom i utrzymaniu bezpieczeństwa w placówkach medycznych, zakładach pracy i innych środowiskach, gdzie higiena jest istotna. W tym artykule przyjrzymy się, jak możemy zadbać o ekologię w procesach higieny i dezynfekcji, i jakie korzyści może to przynieść.

  1. Wybór ekologicznych środków dezynfekcyjnych: Pierwszym krokiem do zapewnienia ekologicznych praktyk higieny i dezynfekcji jest dokładne zbadanie i wybór środków dezynfekcyjnych, które są przyjazne dla środowiska. Warto szukać produktów, które posiadają certyfikaty ekologiczne, takie jak Ecolabel czy Ecocert. Takie środki dezynfekcyjne są produkowane z myślą o minimalizacji wpływu na środowisko, zarówno podczas procesu produkcji, jak i podczas stosowania.
  2. Minimalizacja zużycia wody i energii: Efektywna i ekologiczna higiena i dezynfekcja wymaga minimalizacji zużycia wody i energii. Należy stosować metody oszczędzania wody, takie jak wykorzystywanie systemów o niskim zużyciu wody podczas mycia i płukania. Ponadto, należy dążyć do stosowania energooszczędnych urządzeń i sprzętu do dezynfekcji, które zapewniają efektywne działanie przy minimalnym zużyciu energii.
  3. Precyzyjne dawkowanie środków dezynfekcyjnych: Niewłaściwe dawkowanie środków dezynfekcyjnych może prowadzić do nadmiernego zużycia i marnotrawstwa. Dlatego ważne jest stosowanie precyzyjnych systemów dawkowania, które umożliwiają odpowiednie stosowanie środków dezynfekcyjnych zgodnie z zaleceniami producenta. Dawkowanie zbyt duże może nie tylko prowadzić do niepotrzebnego zużycia, ale również zwiększać ryzyko negatywnego wpływu na środowisko.
  4. Recykling i selektywna zbiórka: Placówki medyczne i zakłady pracy powinny aktywnie promować recykling i selektywną zbiórkę odpadów. Odpowiednie oznakowanie i umieszczenie pojemników na różne rodzaje odpadów (takich jak tworzywa sztuczne, szkło, papier, itp.) zachęca personel i pacjentów do właściwego postępowania z odpadami. Ponadto, należy również uwzględnić możliwość recyklingu opakowań po środkach dezynfekcyjnych i innych materiałach, aby ograniczyć generację odpadów.
  5. Edukacja personelu: Kluczowym elementem dbania o ekologię w higienie i dezynfekcji jest edukacja personelu. Personel powinien być odpowiednio przeszkolony w zakresie korzystania z ekologicznych środków dezynfekcyjnych, oszczędzania wody i energii, właściwego dawkowania środków oraz segregacji odpadów. Wzmacnianie świadomości ekologicznej personelu jest kluczowe dla utrzymania zrównoważonych praktyk higieny i dezynfekcji.

Dbałość o ekologię w higienie i dezynfekcji to nie tylko korzyść dla środowiska, ale również dla zdrowia publicznego. Stosowanie ekologicznych praktyk może przyczynić się do zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko, ograniczenia zużycia zasobów naturalnych i ograniczenia emisji szkodliwych substancji. Jednocześnie zapewnia ono skuteczność procesów higieny i dezynfekcji, które są niezbędne w placówkach medycznych i zakładach pracy do zapobiegania infekcjom i utrzymania bezpieczeństwa.

Dlatego też, rozwijanie ekologicznych praktyk w dziedzinie higieny i dezynfekcji powinno być priorytetem dla wszystkich placówek medycznych i zakładów pracy. Poprzez odpowiedni wybór środków dezynfekcyjnych, minimalizację zużycia wody i energii, precyzyjne dawkowanie, recykling i edukację personelu, możemy osiągnąć równowagę między skuteczną ochroną zdrowia a troską o nasze środowisko naturalne.

W dziedzinie higieny i dezynfekcji istnieje wiele ekologicznych metod, które można zastosować w celu minimalizacji wpływu na środowisko. Oto kilka przykładów ekologicznych metod dezynfekcji i higieny:

  1. Para wodna: Para wodna jest skuteczną i ekologiczną metodą dezynfekcji. Wysoka temperatura pary zabija drobnoustroje i eliminuje zapachy, nie wymagając stosowania chemicznych środków dezynfekcyjnych. Można ją zastosować na różnych powierzchniach, takich jak podłogi, meble czy urządzenia medyczne.
  2. Olejki eteryczne: Niektóre olejki eteryczne, takie jak olejek z drzewa herbacianego, eukaliptusa czy lawendy, mają właściwości antybakteryjne i antygrzybicze. Można je stosować jako naturalne środki dezynfekcyjne, dodając do wody lub mieszanek do spryskiwania powierzchni.
  3. Kwas octowy: Kwas octowy, znany również jako ocet, ma właściwości antybakteryjne i antygrzybicze. Może być stosowany jako naturalny środek czyszczący i dezynfekujący, szczególnie do mycia powierzchni w kuchni i łazience.
  4. Sól i soda oczyszczona: Sól i soda oczyszczona to naturalne składniki, które można wykorzystać do czyszczenia i dezynfekcji różnych powierzchni. Mogą być stosowane w formie pasty lub roztworów do usuwania plam, zabrudzeń i drobnoustrojów.
  5. Kwasy organiczne: Niektóre kwasy organiczne, takie jak kwas mlekowy czy kwas cytrynowy, posiadają właściwości antybakteryjne i mogą być stosowane jako naturalne środki dezynfekcyjne. Mogą być dodawane do wody lub używane w postaci roztworów do czyszczenia i dezynfekcji.
  6. Promieniowanie UV: Promieniowanie ultrafioletowe (UV) jest popularną metodą dezynfekcji, która nie wymaga stosowania środków chemicznych. Specjalne urządzenia UV emitujące promieniowanie mogą być stosowane do dezynfekcji powietrza, wody i powierzchni. Niestety metoda skuteczna jest tylko tam gdzie docierają promienie UV, poza tym pronienie UV mogą wpływać niszcząco na niektóre materiały powodując ich szybrze starzenie (żółknięcie).
  7. Kolejną ekologiczną metodą dezynfekcji jest zamgławianie (dezynfekcja drogą powietrzna) nadtlenkiem wodoru (H2O2). Ta technika, znana jako H2O2 airborne disinfection, polega na rozpylaniu nadtlenku wodoru w postaci mikrocząsteczek w powietrzu w celu dezynfekcji pomieszczeń. Mikrocząsteczki wypełniają całą powierzchnię docierająć w najbardziej niedostępne miejsca i zakamarki. Urzadzeniem, które od wielu lat dezynfekuje powierzniche w szpitalach w Europie i w Polsce tą metową jest Nocospray.


Źródło: Strona WOŚP https://www.wosp.org.pl/medycyna/sprzet/galeria/1704

Airborne disinfection jest uważana za ekologiczną metodę ze względu na to, że nadtlenek wodoru rozkłada się na wodę (H2O) i tlen (O2), nie pozostawiając żadnych toksycznych lub szkodliwych pozostałości. Jest to szczególnie ważne w środowiskach, takich jak szpitale, laboratoria czy przemysł spożywczy, gdzie istnieje potrzeba regularnej dezynfekcji pomieszczeń.

Podczas zamgławiania H2O2, nadtlenek wodoru jest rozpylany w postaci mikrocząsteczek, które unoszą się w powietrzu i docierają do trudno dostępnych miejsc, takich jak kąty, szczeliny i powierzchnie. Mikrocząsteczki H2O2 skutecznie niszczą mikroorganizmy, takie jak wirusy, bakterie i grzyby, poprzez uszkadzanie ich struktur komórkowych i enzymów. H2O2 airborne disinfection jest szeroko stosowane w różnych obszarach, w tym w szpitalach, laboratoriach, przemysłowych zakładach spożywczych, biurach czy hotelach. Metoda ta może być wykorzystywana do dezynfekcji pomieszczeń, sprzętu medycznego, powierzchni i powietrza. Ważne jest jednak przestrzeganie odpowiednich procedur i norm, takich jak stężenie nadtlenku wodoru, czas ekspozycji oraz bezpieczeństwo personelu podczas procesu dezynfekcji. Warto zauważyć, że zamgławianie czyli dezynfekcja zamgławiaczem typu Nocospray jest skuteczna, wtedy gdy przy stosowaniu tej metody przestrzegamy wytycznych producenta. Zamgławianie H2O2 jest dobrym przykładem ekologicznej metody dezynfekcji, która minimalizuje wpływ na środowisko dzięki rozkładowi nadtlenku wodoru na nieszkodliwe składniki. Jednocześnie zapewnia skuteczną eliminację mikroorganizmów, przyczyniając się do zapewnienia bezpiecznego i higienicznego środowiska pracy czy leczenia.

Bardzo ważne jest aby wybór metody i narzędzi dezynfekcji był zgodny z normami, procedurami i zaleceniami odpowiednich stowarzyszeń, a metody i produkty były przebadane i z nimi zgodne. 

Oto lista polskich i międzynarodowych Stowarzyszeń:

Warto pamiętać, że każda metoda dezynfekcji ma swoje ograniczenia i odpowiednie zastosowanie. Ważne jest również przestrzeganie zaleceń producenta i zachowanie odpowiednich procedur bezpieczeństwa przy korzystaniu z ekologicznych metod dezynfekcji.

Wybór ekologicznych metod dezynfekcji i higieny nie tylko pomaga w minimalizacji wpływu na środowisko, ale także może przyczynić się do zdrowszego i bezpieczniejszego otoczenia dla personelu i pacjentów.

Hubert Przybylski
Prezes